Nếu bạn đủ thông minh, bạn học từ lỗi lầm của người khác. Nhưng nếu bạn không thông minh, bạn thậm chí không học được gì từ lỗi lầm của chính mình.
Khi tôi hoàn tất chương trình đại học. Một cách tự nhiên, cha tôi đã rất lo lắng về chuyện kết hôn của tôi. Mẹ tôi đã phải ướm lời trước bởi vì cha tôi luôn thận trọng trong việc hỏi tôi bất cứ cái gì. Bởi vì khi tôi đã nói cái gì với ông thì sau đó không còn cách nào để thay đổi cả. Vậy nên đâu tiên ông ấy thử thông qua mẹ tôi. Cha tôi nói:
-Bà nên tìm hiểu xem nó nghĩ gì về chuyện kết hôn. Bởi vì một khi nó đã nói không với tôi, thì chúng ta phải vứt bỏ cái chủ đề ấy khỏi đầu mãi mãi.
Khi tôi định đi ngủ thì bà đến, ngồi bên giường và hỏi:
-Giờ con đã học xong cả rồi, con nghĩ gì về việc kết hôn.
Tôi nói:
-Con muốn hỏi mẹ. Bởi vì trước giờ con chưa bao giờ kết hôn cả nên con không có kinh nghiệm gì về việc này. Mẹ đã kết hôn rồi, mẹ đã nuôi lớn 11 đứa trẻ. Mẹ là một người có rất nhiều kinh nghiệm. Con muốn xin mẹ lời khuyên, rằng cuộc đời này của mẹ có phải là một cuộc đời tràn ngập hạnh phúc hay không? Có bao giờ trong đời mẹ nghĩ rằng nếu mẹ không kết hôn thì đời mẹ sẽ khá hơn? Và con không cần mẹ phải trả lời ngay, con sẽ cho mẹ 15 ngày để suy nghĩ về điều đó.
Bà nói: "Điều này thật lạ! Mẹ định cho con thời gian để suy nghĩ về điều này. Và con lại nói mẹ hãy suy nghĩ về điều đó.
Tôi nói: "Vâng! Bởi vì con không biết. Con tin mẹ. Nếu sau 15 ngày mẹ nói: "Đúng vậy, cuộc đời mẹ là một cuộc đời tràn ngập niềm vui ngây ngất". Dĩ nhiên con sẽ kết hôn. Nhưng mẹ hãy nhớ, con tin tưởng mẹ rất nhiều. Con đang trao cả cuộc đời con và sự tin tưởng của con trong tay mẹ. Và hãy nhớ điều này, rằng con biết hết về cuộc đời mẹ. Mẹ chưa bao giờ có niềm vui ngây ngất nào cả, hay bất cứ niềm hạnh phúc hân hoan nào. Nó chỉ là một cuộc tranh đấu liên tục, với cha, với những đứa trẻ và với những người khác trong nhà. Và mẹ đã phải khổ sở thế. Đó là những gì con biết. Có lẽ sâu bên trong mẹ có những kinh nghiệm hân hoan nào đó mà con không nhận thức được. Mẹ hãy nghĩ về những điều đó trong 15 ngày và con sẽ để cho mẹ quyền quyết định. Nếu mẹ nói kết hôn đi! Con sẽ kết hôn.
Sau 15 ngày, bà ấy nói:
-Không! Đừng kết hôn! Con đã hại mẹ. Con đã tin tưởng mẹ quá nhiều. Đến nỗi mẹ không thể phản bội con, không thể lừa và nói dối con. Con nói đúng. Rất nhiều lần mẹ đã nghĩ về cuộc đời khốn khổ của mẹ và những gì mẹ đã làm. Chỉ sinh nở, chăm sóc nuôi nấng những đứa trẻ. Đó là toàn bộ cuộc sống của mẹ. Nó luôn bắt đầu từ 4 giờ sáng cho tới 12 giờ khuya. Và mẹ vẫn đang phải tiếp tục, mẹ không bao giờ được có giây phút nào của riêng mình. 15 ngày này đã tạo ra sự hỗn loạn lớn trong mẹ. Mẹ chưa bao giờ nghĩ về toàn bộ cuộc đời mẹ theo cách mà con bắt mẹ phải suy nghĩ. Mẹ yêu con nên mẹ sẽ muốn thu hồi lại câu hỏi ban đầu. Nó không phải là câu hỏi của mẹ đâu, mà là cha con đang cố tìm câu trả lời đó.
Tôi nói: "Nói với ông ấy hãy đến mà hỏi thẳng con thì hơn".
Bà ấy nói với cha tôi: "Mọi việc xong rồi! Tôi đã nói nó đừng kết hôn".
Cha tôi nói: "Chúa tôi! Bà đã khuyên nó đừng kết hôn sao?"
Bà nói: "Đúng vậy. Bởi vì nó tin tưởng tôi rất nhiều. Nó đề nghị tôi suy nghĩ trong 15 ngày và nếu tôi vẫn giữ lời khuyên, nó sẽ sẵn sàng. Nhưng tôi không thể lừa dối nó. Nếu tôi lừa dối nó thì tôi không thể sống với cái tội lỗi ấy cả đời tôi được. Ông hãy đi làm những gì ông muốn làm đi".
Bây giờ ông ấy thậm chí còn lo lắng hơn khi mẹ tôi cũng đã rời khỏi tầm tay ông ấy...
....
Ông ấy nhờ tới người bạn của ông. Một vị biện hộ của tòa án tối cao. Rất nổi tiếng, rất logic với lý luận học. Cha tôi nghĩ rằng đây đúng là người thích hợp để tranh luận với tôi.
Người đàn ông đó nói:" Đừng lo! Tôi đã tranh luận cả đời tôi ở tòa án tối cao. Anh không nghĩ là tôi có thể thuyết phục con trai anh sao? Một người non trẻ mới từ trường đại học về. Nó thì biết gì chứ, nó thì có kinh nghiệm gì nào. Tôi sẽ đến vào ngày mai để thuyết phục nó".
Ngày tiếp theo là chủ nhật, tòa án đóng cửa. Ông ấy đến và tôi bảo rằng:
-Cha cháu đã nói rằng bác đến để thuyết phục cháu về việc kết hôn. Nên trước khi bắt bầu, cháu muốn chúng ta làm một thỏa thuận rõ ràng, rằng nếu bác thuyết phục được cháu thì cháu sẽ sẵn sàn kết hôn. Nhưng nếu không thì bác sẽ phải ly hôn với vợ của bác. Bác phải làm điều gì đó cho chuyện này trở nên đáng giá chứ! Cháu cũng tin tưởng và tôn trọng bác như cha cháu nên cháu sẽ không yêu cầu một thẩm phán để xử vụ này. Cháu sẵn sàng tranh luận nhưng thỏa thuận này cần phải được ghi nhớ.
Ông ấy nói:
-Khoan! Hãy cho ta một chút thời gian vì ta chưa bao giờ nghĩ về tình huống này. Dù ta đã phải sống cam chịu với chuyện kết hôn nhưng ta chưa bao giờ thật sự có một suy nghĩ nào về nó. Hãy để ta suy nghĩ rõ ràng. Ta còn có những đứa trẻ và một bà vợ. Ta cũng có địa vị trong xã hội. Ta không thể ly hôn quá dễ dàng như thế.
Tôi nói:
-Vậy bác nghĩ cháu không có gì sao! Tất cả những gì bác có là quá khứ. Tất cả những gì cháu có là tương lai. Quá khứ thì đã qua rồi. Cháu đang phải mạo hiểm cuộc sống của cháu, những thứ đang tới và chưa tới. Mà thứ bác mạo hiểm chỉ là những thứ đã rồi. Vậy mà bác lại nghĩ rằng bác đang mạo hiểm nhiều hơn những gì cháu đang mạo hiểm sao?
Vào ngày thứ hai, ông ấy đã thông báo cho tôi rằng: "Ta không muốn tranh cãi với cậu về thứ gì nữa". Tôi đã phải đến nhà ông mỗi ngày và vợ ông ấy luôn nói ông ấy không có nhà. Người vợ thắc mắc: "Tại sao ông lại sợ chàng trai đó...". Ông ấy nói:
-Bà không biết đâu. Hoặc là cậu ta sẽ kết hôn, hoặc là tôi sẽ phải ly hôn với bà. Nó là một câu hỏi về sự sống và cái chết. Bà cứ đi ra nói với cậu ta rằng tôi không có nhà đi.
Ngày cuối cùng trước khi rời thành phố, tôi đến và nói với người vợ: "Cháu biết ông ấy luôn ở bên trong. Cháu cũng biết ông ấy tại sao không ra gặp cháu. Bác hãy nói với bác ấy rằng có thể bác ấy là một nhà biện hộ với nhiều kinh nghiệm trong tòa án tối cao. Nhưng bác ấy đã thua vụ này ngay từ đầu...
Ông ấy đi ra trong khi tôi đang nói với vợ ông ấy: "Hãy tha thứ cho ta. Ta đã luôn tự hào như thế và cậu đã làm ta rất sợ. Ta không bao giờ sợ bất cứ ai nhưng ta lại sợ cậu. Ta không thể nói dối cậu khi nhìn vào trong mắt cậu, nhìn vào sự tin tưởng của cậu. Ta không thể nói dối nhưng ta cũng không thể ly hôn được. Có quá nhiều thứ liên quan, đã có quá nhiều sự đầu tư. Ta chỉ đơn giản là không thể làm được...
.....
Việc kết hôn là một trong những sáng tạo ngu ngốc nhất mà con người tạo ra. Nhưng nó lại được tạo ra với sự quan tâm sâu sắc, với lòng thiện chí. Tôi không nghi ngờ về tính thiện chí, tôi chỉ nghi ngờ về trí thông minh của con người. Mục đích của họ thì có thể đúng, nhưng trí thông minh của họ thì rất xoàng. Một người có sự hiểu biết thật sự sẽ không bao giờ hứa hẹn về ngày mai mà chỉ có thể nói "Trong giây phút này". Một người có sự chân thành thật sự không thể hứa hẹn về tương lai chút nào. Anh ta có thể hứa gì? Ai có thể biết được về ngày mai? Ngày mai có thể đến có thể không. Ngày mai có thể nói "Tôi đã không như cũ, bạn đã không như cũ". Ngày mai có thể đến và nói "Anh hãy tìm ai đó phù hợp hơn, em cũng sẽ tìm ai đó hài hòa hơn".
Thế giới thì bao la, hãy giữ cho những cánh cửa được mở. Hãy giữ cho những khả năng thay đổi được sẵn sàng. Sự sáng tạo ngu ngốc nhất trên thế giới chính là việc kết hôn, nó chẳng là gì ngoài ham muốn chiếm hữu người kia cho riêng mình mãi mãi, nó hướng người ta đến một cuộc sống giả tạo. Bản chất cuộc sống là luôn thay đổi, nhưng người ta phải tiếp tục giả vờ như thể họ vẫn giữ được tình trạng y nguyên như cũ. Tôi đã ở với hàng ngàn gia đình và tôi thấy ai cũng khổ cả. Cả người vợ và người chồng đều đến mở lòng ra với tôi. Cả hai khi tách riêng đều rất tốt nhưng khi ở cùng nhau, họ liên tục tạo ra tranh đấu. Mỗi ngôi nhà đều trở thành chiến trường và những đứa trẻ phải lớn lên trong bầu không khí bị nhiễm độc ấy...
.....
Tôi rất ngạc nhiên, rằng tại sao người ta lại hứng thú với việc tiếp tục tạo thêm rắc rối cho người khác. Nếu ai đó chưa kết hôn, họ sẽ lo lắng thay và hỏi: "Sao bạn chưa kết hôn?". Cứ như thể kết hôn là một luật vũ trụ mà mọi người phải thi hành vậy. Khi suốt ngày bị tra tấn với câu hỏi đó, người ta sẽ nghĩ đến việc "thôi thì kết hôn đại cho rồi!". Ít nhất cũng không bị mọi người tra tấn với câu hỏi này nữa. Nhưng bạn nhầm! Khi bạn kết hôn rồi người ta sẽ hỏi những câu hỏi khác, "khi nào thì bạn sinh con?"...
Tôi chỉ ngồi đó, im lặng trong phòng gần như cả đời. Tôi không bao giờ bận tâm hay làm phiền bất cứ ai. Tôi không bao giờ hỏi người khác "tại sao bạn không kết hôn? Tại sao bạn chưa có con?". Bởi vì tôi cho rằng thật không văn minh để hỏi những câu hỏi như vậy. Đây là dạng câu hỏi xâm phạm tự do của người khác. Mà cuộc đời này không có gì đáng quý hơn tự do của mỗi người.
(trích từ "OSHO - Sinh viên nổi loạn chương 35")
.....
Nếu yêu vẫn còn thì bạn thấy hôn nhân sẽ không có vấn đề gì. Nhưng một khi yêu đã hết thì hôn nhân bỗng trở thành địa ngục, là sợi xích trói buộc hai người. Và ai mà biết được yêu sẽ hết khi nào? Hãy hoài niệm về mối tình đầu tiên của bạn, rồi thứ 2, thứ 3... Bạn đã từng yêu say đắm họ như nào? Muốn sống trọn vẹn cả đời bên họ như nào? Nhưng rồi yêu vẫn biến mất đấy thôi! Và khi yêu biến mất, Ngôi nhà bỗng trở thành chiến trường, những mâu thuẫn, xung đột, tranh đấu xuất hiện. Nếu địa ngục đó là khốc liệt, đau đớn đến mức không thể chịu đựng nổi thì kết cục là ly hôn, ly thân. Lúc này ly hôn là tốt, là văn minh, là khát khao tự do được đáp ứng. Là sự buông tay giống như những mối tình đầu tiên của bạn khi đã không còn phù hợp.
Nhưng nếu địa ngục này nhẹ nhàng hơn. Nếu chỉ là một chút khổ sở, một chút phàn nàn to tiếng mỗi ngày. Và miễn là nó vẫn còn ở trong khả năng chịu đựng, thì theo thời gian người ta sẽ dần quen với địa ngục đó, chiến trường lúc này trở thành chiến tranh lạnh, sự im lặng. Vợ và chồng vẫn sống chung một ngôi nhà nhưng tư tưởng lại ở trong 2 thế giới riêng của mỗi người. Và rồi sớm thôi, địa ngục sẽ trở thành một phần của họ, trở nên quá quen đến mức họ không dám thoát ra. Đến mức việc thoát ra khỏi địa ngục khiến họ cảm thấy trống rỗng, tự do khiến họ sợ hãi dù khao khát vẫn còn đó. Và đặc biệt là còn ở trong cấu trúc xã hội đầy tính phán xét này nữa.
Bạn nghĩ chia tay là bất hạnh ư? Không phải đâu! Thời gian thấm thoát qua đi, cả hai người đều cảm thấy bị giam hãm. Họ đã biết từng chân tơ kẽ tóc của nhau. Sao lúc đầu yêu luôn là phấn khích và vui thú đến như thế! Ban đầu, đó là một vùng đất chưa từng được khám phá, chưa từng được chinh phục. Giờ thì chẳng còn gì để mà khám phá nữa! Và cứ nói đi nói lại một câu, lặp đi lặp lại một hành động. Đó là lý do đam mê biến thành chán ghét. Trong một thế giới tốt đẹp thông tuệ hơn, con người sẽ yêu nhưng sẽ không thỏa thuận ràng buộc gì hết. Đó đâu phải một phi vụ làm ăn? Cơn gió thổi qua đã không còn. Mùa đã thay. Không còn nắng xuân giữa đôi ta nữa. Không còn hoa nở, không còn hương bay. Nhưng vì họ đã biết từng chân tơ kẽ tóc của nhau. Lúc này yêu có thể trở thành tình bạn, hai người bạn tri kỷ đã biết hết về nhau. Hãy biến nó thành một tình bạn thật đẹp. Có gì tuyệt vời hơn hai người bạn đã hiểu rõ về nhau đến thế. Chia ly có thể là đau khổ, nhưng tùy cách ta đối xử mà nó cũng có thể trở thành một sự chia ly thật đẹp. Bất kể mọi sự xảy ra như thế nào, hãy tiếp tục làm bạn. Với chồng bạn, với vợ bạn. Hãy dành cho nhau sự tự do tuyệt đối và chẳng cần phải rời bỏ nhau. Tự do là giá trị cao nhất, hãy làm cho tất cả các cặp đôi được tự do. Thế giới sẽ trở thành thiên đường.
Tôi phản đối hôn nhân nhưng tôi không bao giờ chống lại việc người ta muốn kết hôn với nhau. Hãy cứ kết hôn đi! Đôi khi bạn phải vào địa ngục để biết được địa ngục trông như thế nào. Chỉ là khi đã quá quen với nó, bạn có dám bước ra không mà thôi.
